[गुंतवणूक आणि करप्रणाली] उत्पन्न आणि कर मोजणी

सर्वात प्रथम आपण उत्पन्नाचे स्त्रोत आणि त्यावरील कर मोजणी पाहू.

१. पगारातून मिळणारे उत्पन्न.
२. घर मालमत्तेतून मिळणारे उत्पन्न.
३. व्यवसाय वा उद्योगातून मिळणारे उत्पन्न
४. भांडवली नफा
५. अन्य स्रोतांपासून मिळालेले उत्पन्न 

आर्थिक वर्षात (Financial year) म्हणजेच १ एप्रिल ते ३१ मार्च ह्या काळातील वरील सर्व स्त्रोतांतून मिळालेल्या उत्पन्नाची बेरीज केल्यावर जी संख्या मिळते ते एखाद्या व्यक्तीचे त्या आर्थिक वर्षाचे एकूण उत्पन्न म्हणून मोजले जाते.

ह्यावरील कर मोजणी कशी असेल?
 
कर आकारणीकरीता आयकर विभागाने वयानुसार ३ गट ठेवले आहेत.

हा तक्ता आर्थिक वर्ष २०१३-१४ करीता आहे. 

१. वय ६० वर्षांपेक्षा कमी.

एकूण उत्पन्न (रू.)	कर (%)	शिक्षण अधिभार (%)	अधिभार(%)	कर सूट (रू.)
० - २,००,०००	०	३	०
२,००,००१ - ५,००,०००	१०	३	०	२,०००
५,००,००१ - १०,००,०००	२०	३	०
१०,००,००१ - १,००,००,०००	३०	३	०
१,००,००,००१ पेक्षा जास्त	३०	३	१०

२. वय ६० वर्ष किंवा जास्त पण ८० वर्षांपेक्षा कमी .

एकूण उत्पन्न (रू.)	कर (%)	शिक्षण अधिभार (%)	अधिभार(%)	कर सूट (रू.)
० - २,५०,०००	०	३	०	-
२,५०,००१ - ५,००,०००	१०	३	०	२,०००
५,००,००१ - १०,००,०००	२०	३	०	-
१०,००,००१ - १,००,००,०००	३०	३	०	-
१,००,००,००१ पेक्षा जास्त	३०	३	१०

३. वय ८० वर्ष किंवा जास्त

एकूण उत्पन्न (रू.)	कर (%)	शिक्षण अधिभार(%)	अधिभार(%)	कर सूट (रू.)
० - २,००,०००	०	०	०	-
२,००,००१ - ५,००,०००	०	०	०	-
५,००,००१ - १०,००,०००	२०	३	०	-
१०,००,००१ - १,००,००,०००	३०	३	०	-
१,००,००,००१ पेक्षा जास्त	३०	३	१०	-

कर मोजणीची उदाहरणे:
१. श्री. अजय - वय ४६ वर्षे.

उत्पन्न ४, ५०, ०००/-

तक्ता: १.

पहिले २ लाख - कर नाही.

बाकी उत्पन्नः ४,५०,००० - २,००,००० = २, ५०,०००.

ह्यातील सर्व उत्पन्नावर १०%  दराने कर आकारला जाईल. म्हणजेच कर = २५,०००.

एकूण कर = २५,०००/-

नवीन नियमानुसार ह्यांना २००० रू कर सूट दिली जाईल. म्हणून कराची रक्कम= २३,०००/-

शिक्षण अधिभार ३% = २३,००० x ३% = ६९०/-

भरावयाचा एकूण कर = २३,००० + ६९० = रू. २३,६९०/-

______________________________________________________________

२. श्री. अजय - वय ४६ वर्षे.

उत्पन्न ७, ५०, ०००/-

तक्ता: १.

पहिले २ लाख - कर नाही.

बाकी उत्पन्नः ७,५०,००० - २,००,००० = ५, ५०,०००.

ह्यातील ३,००,००० उत्पन्नावर १०%  दराने कर आकारला जाईल. म्हणजेच कर = ३०,०००.

बाकी उत्पन्नः ५,५०,००० - ३,००,००० = २,५०,०००.

ह्यावर २० % दराने कर आकारला जाईल. म्हणजेच कर = ५०,०००

एकूण कर = ३०,०००+५०,००० = ८०,०००/-

एकूण उत्पन्न ५ लाखांच्या वर असल्याने नवीन कलम नुसार ह्यांना २००० रू कर सूट दिली जाणार नाही.

शिक्षण अधिभार ३% = ८०,००० x ३% = २४००/-

भरावयाचा एकूण कर = ८०,००० + २४००= रू. ८२,४००/-

____________________________________________________________

१. श्री. विजय - वय ६६ वर्षे.

उत्पन्न ४, ५०, ०००/-

तक्ता: २. 

पहिले २ लाख - कर नाही. 

बाकी उत्पन्नः ४,५०,००० - २,५०,००० = २, ००,०००.

ह्यातील सर्व उत्पन्नावर १०%  दराने कर आकारला जाईल. म्हणजेच कर - २०,०००.

एकूण कर = २०,०००/-

नवीन नियमानुसार ह्यांना २००० रू कर जमा दिली जाईल. म्हणून कराची रक्कम= १८,०००/-

शिक्षण अधिभार ३% = १८,००० x ३% = ५४०/-

भरावयाचा एकूण कर = १८,००० + ५४० = रू. १८,५४०/-

__________________________________________________________

२. श्री. विजय - वय ६६ वर्षे.

उत्पन्न ७, ५०, ०००/-

तक्ता: २. 

पहिले २.५ लाख - कर नाही. 

बाकी उत्पन्नः ७,५०,००० - २,५०,००० = ५,००,०००.

ह्यातील २,५०,००० उत्पन्नावर १०%  दराने कर आकारला जाईल. म्हणजेच कर - २५,०००.

बाकी उत्पन्नः ५,००,००० - २,५०,००० = २,५०,०००.

ह्यावर २० % दराने कर आकारला जाईल. म्हणजेच कर - ५०,०००

एकूण कर = २५,०००+५०,००० = ७५,०००/-

एकूण उत्पन्न ५ लाखांच्या वर असल्याने नवीन नियमानुसार ह्यांना २००० रू कर सूट दिली जाणार नाही.

शिक्षण अधिभार ३% = ७५,००० x ३% = २२५०/-

भरावयाचा एकूण कर = ७५,००० + २२५०= रू. ७७,२५०/-

(क्रमशः)