लघुसंदेशातील संकेताक्षरे

गेले काही महिने, खरं तर फेब्रुवारी ०९ पासून, आपल्याला येणार्‍या बँक किंवा विक्रेत्यांच्या मोबाईल लघु संदेशात पाठवणार्‍याच्या नावात २ ठराविक प्रकारची अक्षरे देऊन मग पाठवणार्‍याचे नाव लिहिले असते. एवढा अंदाज होता की TRAI च्या आदेशानुसार सर्व कंपन्यांना असे करणे बंधनकारक असेल. पण त्या अक्षरांचे अर्थ कळत नव्हते. मला आलेल्या संदेशांमध्ये मुख्य:त्वे TM, TA असे लिहिलेले असायचे. त्याचा मी लावलेला अर्थ TM=Telemarketing आणि TA=Transaction Alert असा होता. :D लवकरच, नंतर आलेल्या विविध संदेशांमधून, कळले की मी काढलेले अर्थ चुकीचे आहेत. पण कामात व्यग्र असल्याने नंतर त्याचा शोध घेण्याचा प्रयत्न केला नाही.

जून मध्ये थोडाफार शोध घेतल्यावर कळले की , TRAI ने सांगितल्याप्रमाणे अयाचित व्यापारविषयक लघुसंदेशांमध्ये (Unsolicited Commercial SMS) ही दोन अक्षरे लिहिणे गरजेचे आहेत. त्या दोन अक्षरांमधील पहिले अक्षर हे संदेश पाठवणार्‍या कंपनीकरीता ठरविलेले संकेताक्षर व दुसरे अक्षर हे ते सेवा देत असलेल्या विभागाकरीता ठरलेले संकेताक्षर आहे.

आता पुन्हा लिहिण्याकरीता वेळ मिळाल्यानंतर ह्याकरीता वापरण्यात येणार्‍या दोन संकेताक्षरांची माहिती मी येथे देत आहे. ह्याचे स्त्रोत आणि अधिक/पूर्ण माहिती येथे मिळेल.

मोबाईल कंपन्यांची यादी

कंपनी	संकेताक्षर
एअरसेल लि. एअरसेल सेल्युलर लि. डिशनेट वायरलेस लि.	D
भारती एअरटेल लि. भारती हेक्झाकॉम लि.	A
भारत संचार निगम लि.	B
बीपीएल मोबाईल कम्युनिकेशन्स लि. लूप टेलिकॉम प्रा. लि.	L
डेटाकॉम सोल्युशन्स प्रा. लि.	C
एच एफ सी एल इन्फोटेल लि.	H
आयडिया सेल्युलर लि. आदित्य बिर्ला टेलिकॉम लि.	I
महानगर टेलिफोन निगम लि.	M
रिलायंस कम्युनिकेशन्स लि.	R
रिलायंस टेलिकॉम लि.	E
एस. टेल लि.	S
श्याम टेलिकॉम लि.	Y
स्पाईस कम्युनिकेशन्स लि.	P
स्वॅन टेलिकॉम प्रा. लि.	W
टाटा टेलिसर्विसेस लि. टाटा टेलिसर्विसेस (महा.) लि.	T
युनिटेक ग्रुप ऑफ कंपनी	U
वोडाफोन ग्रुप ऑफ कंपनी	V

विभागांची यादी

विभाग	संकेताक्षर
आंध्र प्रदेश	A
आसाम	S
बिहार	B
दिल्ली	D
गुजरात	G
हरियाणा	H
हिमाचल प्रदेश	I
जम्मू आणि काश्मिर	J
कर्नाटक	X
केरळ	L
कोलकाता	K
मध्य प्रदेश	Y
महाराष्ट्र	Z
मुंबई	M
उत्तर पूर्व	N
ओरिसा	O
पंजाब	P
राजस्थान	R
तामिळनाडू (चेन्नई सह)	T
उत्तर प्रदेश - पूर्व	E
उत्तर प्रदेश - पश्चिम	W
पश्चिम बंगाल	V

त्यामुळे मला आलेल्या संदेशातील TM म्हणजे T=टाटा टेलिसर्विसेस व M=मुंबई विभाग. म्हणजेच टाटा सर्विसेसच्या मुंबई विभागातून हा संदेश पाठवण्यात आला. TRAI च्या मतानुसार ह्या संकेताक्षराचा वापर करून विनाकारण संदेश पाठवणायांना आटोक्यात आणता येईल. पण मी NDNC करिता ऑगस्ट २००८ मध्येच नोंदणी केली आहे. त्यामुळे मला जे न मागता आलेले संदेश आलेत त्यांबद्दल मी जूनमध्येच तक्रार केली.

पण अजून तरी त्यात काहीच फरक पडलेला दिसत नाही. माझ्यासारखे आणखी जण असतीलच.
तसेच हे टेलिमार्केटर्स फक्त अशाप्रकारचे लघुसंदेश पाठवत नाहीत तर वेगवेगळी संकेतस्थळे वापरून, इमेल ते मोबाईल अशाप्रकारेही हे लघुसंदेश पाठवत आहेत.
ह्या गोष्टींबाबत TRAI किंवा मोबाईल कंपनी काय उत्तर देणार आहे माहित नाही.