लघुसंदेशातील संकेताक्षरे

गेले काही महिने, खरं तर फेब्रुवारी ०९ पासून, आपल्याला येणार्‍या बँक किंवा विक्रेत्यांच्या मोबाईल लघु संदेशात पाठवणार्‍याच्या नावात २ ठराविक प्रकारची अक्षरे देऊन मग पाठवणार्‍याचे नाव लिहिले असते. एवढा अंदाज होता की TRAI च्या आदेशानुसार सर्व कंपन्यांना असे करणे बंधनकारक असेल. पण त्या अक्षरांचे अर्थ कळत नव्हते. मला आलेल्या संदेशांमध्ये मुख्य:त्वे TM, TA असे लिहिलेले असायचे. त्याचा मी लावलेला अर्थ TM=Telemarketing आणि TA=Transaction Alert असा होता. :D लवकरच, नंतर आलेल्या विविध संदेशांमधून, कळले की मी काढलेले अर्थ चुकीचे आहेत. पण कामात व्यग्र असल्याने नंतर त्याचा शोध घेण्याचा प्रयत्न केला नाही.

जून मध्ये थोडाफार शोध घेतल्यावर कळले की , TRAI ने सांगितल्याप्रमाणे अयाचित व्यापारविषयक लघुसंदेशांमध्ये (Unsolicited Commercial SMS) ही दोन अक्षरे लिहिणे गरजेचे आहेत. त्या दोन अक्षरांमधील पहिले अक्षर हे संदेश पाठवणार्‍या कंपनीकरीता ठरविलेले संकेताक्षर व दुसरे अक्षर हे ते सेवा देत असलेल्या विभागाकरीता ठरलेले संकेताक्षर आहे.

आता पुन्हा लिहिण्याकरीता वेळ मिळाल्यानंतर ह्याकरीता वापरण्यात येणार्‍या दोन संकेताक्षरांची माहिती मी येथे देत आहे. ह्याचे स्त्रोत आणि अधिक/पूर्ण माहिती येथे मिळेल.

मोबाईल कंपन्यांची यादी

कंपनी	संकेताक्षर
एअरसेल लि. एअरसेल सेल्युलर लि. डिशनेट वायरलेस लि.	D
भारती एअरटेल लि. भारती हेक्झाकॉम लि.	A
भारत संचार निगम लि.	B
बीपीएल मोबाईल कम्युनिकेशन्स लि. लूप टेलिकॉम प्रा. लि.	L
डेटाकॉम सोल्युशन्स प्रा. लि.	C
एच एफ सी एल इन्फोटेल लि.	H
आयडिया सेल्युलर लि. आदित्य बिर्ला टेलिकॉम लि.	I
महानगर टेलिफोन निगम लि.	M
रिलायंस कम्युनिकेशन्स लि.	R
रिलायंस टेलिकॉम लि.	E
एस. टेल लि.	S
श्याम टेलिकॉम लि.	Y
स्पाईस कम्युनिकेशन्स लि.	P
स्वॅन टेलिकॉम प्रा. लि.	W
टाटा टेलिसर्विसेस लि. टाटा टेलिसर्विसेस (महा.) लि.	T
युनिटेक ग्रुप ऑफ कंपनी	U
वोडाफोन ग्रुप ऑफ कंपनी	V

विभागांची यादी

विभाग	संकेताक्षर
आंध्र प्रदेश	A
आसाम	S
बिहार	B
दिल्ली	D
गुजरात	G
हरियाणा	H
हिमाचल प्रदेश	I
जम्मू आणि काश्मिर	J
कर्नाटक	X
केरळ	L
कोलकाता	K
मध्य प्रदेश	Y
महाराष्ट्र	Z
मुंबई	M
उत्तर पूर्व	N
ओरिसा	O
पंजाब	P
राजस्थान	R
तामिळनाडू (चेन्नई सह)	T
उत्तर प्रदेश - पूर्व	E
उत्तर प्रदेश - पश्चिम	W
पश्चिम बंगाल	V

त्यामुळे मला आलेल्या संदेशातील TM म्हणजे T=टाटा टेलिसर्विसेस व M=मुंबई विभाग. म्हणजेच टाटा सर्विसेसच्या मुंबई विभागातून हा संदेश पाठवण्यात आला. TRAI च्या मतानुसार ह्या संकेताक्षराचा वापर करून विनाकारण संदेश पाठवणायांना आटोक्यात आणता येईल. पण मी NDNC करिता ऑगस्ट २००८ मध्येच नोंदणी केली आहे. त्यामुळे मला जे न मागता आलेले संदेश आलेत त्यांबद्दल मी जूनमध्येच तक्रार केली.

पण अजून तरी त्यात काहीच फरक पडलेला दिसत नाही. माझ्यासारखे आणखी जण असतीलच.
तसेच हे टेलिमार्केटर्स फक्त अशाप्रकारचे लघुसंदेश पाठवत नाहीत तर वेगवेगळी संकेतस्थळे वापरून, इमेल ते मोबाईल अशाप्रकारेही हे लघुसंदेश पाठवत आहेत.
ह्या गोष्टींबाबत TRAI किंवा मोबाईल कंपनी काय उत्तर देणार आहे माहित नाही.

पुढे वाचा..

दशावतार

आज नेहमीप्रमाणे दूरदर्शन(संच) वर वाहिन्यांवरील कार्यक्रम चाळत असताना ४ वाजता दूरदर्शन(आता वाहिनी) च्या राष्ट्रीय वाहिनीवर 'दशावतार' सिनेमा दाखवत असल्याचे लक्षात आले. प्रमाणपत्रावर वर्ष होते २००८. कमल हासनचा 'दशावतारम' लक्षात होता. त्यामुळे पहायचे ठरविले.
सुरूवातीलाच लिहिले होते की त्यातील animation हे पुराणातील कथांवरून घेतलेले आहे. कमल हासनच्या 'अभय' मध्ये असे अ‍ॅनिमेशन दाखविल्याचे पाहिले होते. त्यामुळे वाटले की, ते इतिहास/संदर्भ दाखविण्याकरीता थोडावेळ असेल. अर्थात दाखविलेला भाग, त्याची चित्रांची कला चांगलीच होती. पण मी कमल हासनचा सिनेमा म्हणून पाहत होतो. १ तास झाला तरी अनिमेशन काही संपतच नव्हते. म्हटले काहीतरी गोंधळ झाला असेल. त्याआधी मध्येच येऊन IMDB वर वाचले की कमल हासनच्या सिनेमाचे हिंदी नाव 'दशावतार'च आहे.
पण असो, मी तर हा अ‍ॅनिमेशन सिनेमा पाहत होतो की पुढे काहीतरी असेल. पण २ तासांनी सिनेमा संपला तेव्हा कळले की हा पूर्णपणे वेगळा सिनेमा आहे. :D

सेन्सॉर बोर्डाच्या प्रमाणपत्रावर दोन तारखा असतात: जारी करने की तारीख (Issue Date), समाप्ती की तारीख (Expiry Date)
ह्यात १० वर्षांचा फरक असतो. म्हणजेच ते प्रमाणपत्र १० वर्षांपर्यव वैध असते. ह्याच बाबतीत असेही ऐकले होते की त्या १० वर्षांत त्या सिनेमाचे नाव पुन्हा कोणी वापरू शकत नाही.
तर मग दशावतार नावाचेच २ सिनेमे तेही एकाच वर्षात, एकाच दिवशी आलेत, म्हणजे हा नियम आता बहुधा नसेलही.

आणि वाचनात आल्याप्रमाणेच विष्णूने जवळपास २० अवतार घेतले होते. त्यातील १०च वापरून ’दशावतार’ बनविला आहे. ते ही दोनही सिनेमांत. त्याचीही मला गंमत वाटली.

असो, मी पाहिलेला हा सिनेमा तसा चांगला वाटला पहायला. पुराणकथेतील माहिती पुन्हा पहायला मिळाली.

इतर कोणी दोन्हीपैकी एखादा सिनेमा पाहिला आहे का? त्याबद्दल तुमचे काय मत आहे?

पुढे वाचा..

माझा भ्रमणध्वनी क्रमांक आता बदलणार नाही :)

वर्ष २००८. पुण्यात एअरटेलचे प्रिपेड कार्ड घेउन बहिणीला मुंबईत दिले होते. पण काही कारणाने त्यावरून काही संपर्क करीता येत नव्हता. कार्डमध्ये बाकी असलेले पैसे ही पाहता येत नव्हते. कसातरी ग्राहक सेवेचा क्रमांक शोधून काढला. पण कार्ड पुण्याचे, मी ठाणे/मुंबईत. ह्या वरून त्यांनी मला भरपूर फोनाफोनी करावयास लावली. त्यातच एकाने मला ९८२००९८२०० हा नंबर दिला म्हणाला "ह्या क्रमांकावर एअरटेलला संपर्क करा." मला खात्री होती की तो क्रमांक हच/वोडाफोनचा आहे. पण त्यास माहीत नव्हते बहुधा.

माझा वरील शहाणपणा(?) व खालील सामान्य माहिती.

९८२०xxx -(मुंबई) ऑरेंज/हच/ आता वोडाफोन
९८२१xxx-(मुंबई) बीपीएल
९८१xxx -(दिल्ली )
९३xxx रिलायंस
९२xxx आयडीया
९४xxx इतर काही... वगैरे वगैरे...

वरील दोन गोष्टींवरून हे सांगायचे होते की मोबाईलच्या पहिल्या ३/४ आकड्यांवरून तो कुठला व कोणत्या कंपनीचा मोबाईल क्रमांक आहे हे लगेच कळत होते.

पण आता ३१ डिसेंबर पासून ह्या माहितीचा उपयोग बहुधा होणार नाही. कारण ह्या बातमीनुसार केंद्र सरकारने मान्य केलेल्या ग्राहकांच्या मागणीनुसार आता मोबाईल क्रमांक तोच ठेवून ग्राहकाला मोबाईल कंपनी बदलता येणार आहे. अर्थात आतापर्यंत माहित असलेली वरील माहिती आता चुकीची होणार असली तरी त्यात आपला फायदाच आहे :) माझाही सध्याचा मोबाईल क्रमांक माझ्याकडे २००२ पासून आहे. त्यामुळे मध्ये थोडाफार त्रास सहन करून मी त्याच कंपनीची सेवा वापरत होतो. आता त्यात थोडी सुधारणा झाली आहे ही जमेची बाजू.

तरीही मला पडलेले काही प्रश्न:
गेले दीड दोन वर्षे मोबाईल कंपन्या असे करण्यास होकार देत नव्हते. अजूनही ते लगेच मान्य करतील का?
जरी कंपन्यांनी ते सुरू केले तरी कितपत चांगली सुविधा मिळू शकेल?
ते लावणार असणारे चार्ज कितपत असू शकतात हे ही नंतरच कळेल. पण असे नको की तो चार्ज एवढा की त्यापेक्षा नवीन क्रमांक घेणे स्वस्त पडेल :)

अर्थात TRAI ह्यात लक्ष घालेलच.

त्यामुळे आता मी माझा मोबाईल क्रमांक तोच ठेवून आता चांगली सेवा मिळण्याची आशा बाळगतो.
तुमचे ह्या Number Portability बद्दल काय मत आहे?

पुढे वाचा..