सप्टेंबर २८, २००८

प्रसिद्ध गायक महेंद्र कपूर ह्यांचे काल निधन झाले. माझ्या आवडत्या गायकांपैकी एक.

गेले काही वर्षे त्यांच्याबद्दल जास्त काही ऐकण्यात येत नव्हते.
मध्ये कधी तरी त्यांचा एक अल्बम आला होता, पण पंजाबी गाण्यांचा.
आणि नुकताच त्यांना लता मंगेशकर पुरस्कार घोषित करण्यात आला होता.

त्यांची मला जास्त आवडलेली गाणी:
हिंदी-
तुम अगर साथ देने का वादा करो..
बीते हुए लम्हों की कसक साथ तो होगी..
दिल की ये आरजू थी कोई..
तेरे प्यार का आसरा चाहता हूं..
किसी पत्थर की मूरत से
निले गगन के तले
मेरे देश की धरती
हैं प्रीत जहा की रीत सदा..
चलो इक बार फिर से अजनबी बन जाये हम दोनो..
ना मुंह छुपा के जियो..

मराठी-
संपेल ना कधीही, हा खेळ सावल्यांचा
सूर तेच छेडीता, गीत उमटले नवे
तसे दादा कोंडकेंची भरपूर गाणी.

ह्या एका दमदार आवाजाच्या गायकाला माझी श्रद्धांजली.

सप्टेंबर २१, २००८

'बॉम्बब्लास्ट' सिनेमा पाहताना त्यातील एक दृष्य. बॉम्बस्फोटानंतर जखमी/मृत व्यक्तीच्या देहांकडे पाहताना रोनित रॉयला उलटी होते. माझा एक मित्र म्हणाला,"खरं तर पोलिसांना हे नको व्हायला." त्यावर दुसरा मित्र म्हणाला,"का? तो ही माणूसच आहे." आधीचे आठवत नाही पण तेव्हापासून असले काही प्रसंग पाहिले/ऐकले की पोलिसांबद्दल,डॉक्टरांबद्दल विचार मनात येतात, 'असं सारखं सारखं बघून त्यांच्या संवेदनावर फरक तर नसेल ना पडत?'

'अब तक छप्पन' किंवा तत्सम सिनेमे पाहताना माझ्या बहिणीचे वाक्य आठवते. ती ही म्हणाली की नेहमी आपण असे पाहले तर नंतर आपल्याला त्याची सवय होऊन जाईल. आज काल तेच अनुभवायला मिळतंय. आधी खरे तर एखाद्याला मारताना दाखवत नव्हते. पण हळू हळू त्याची सुरूवात झाली. तेव्हा सिनेमात नुसते गोळी मारली किंवा चाकू खुपसला तरी पाहण्यार्‍या एखाद्याच्या तोंडून 'ईईईई' निघायचे, पण आता नेहमी खून, गोळ्या मारणे वगैरे पाहून त्याबाबत लोकांना बाबत जास्त काही वाटत नाही.

घरी चिकन करायचे म्हटले तर मी कोंबडी आणायला जातो तेव्हा त्यांना मारताना कधी पाहत नाही. फक्त ते तुकडे समोरच करून देतात ते दिसते. ह्यावरूनच 'बाकी शून्य' मधील जय सरदेसाईचा स्वत: कोंबडी कापण्याचा प्रकार आठवला. त्यालाही सुरूवातीला ते विचित्र वाटते, नंतर तो सराईताप्रमाणे ते करतो. त्याचप्रकारे मलाही बहुधा त्याची आता सवय झाली आहे. पण जेव्हा मी एखाद्याला
लहान मुलाला तिथे आणलेले पाहतो तेव्हा त्यांना लगेच सांगतो की लहान मुलांना तिथे आणू नका. ते आपण थोडं फार थांबवू शकतो पण टीव्हीवर जे सर्रास दाखवले जाते त्यावर अजून तरी जास्त काही थांबविणे होत नाही. दोन आठवड्यांपुर्वी एक मित्र आला होता माझ्या घरी त्याच्या बायको आणि मुलासोबत. तेव्हा एका वाहिनीवर असेच काही तरी चालू होते, माझ्या लक्षात येऊन लगेच कार्टून चॅनल लावला. खरं तर त्यातही आजकाल काय दाखवतात मला माहित नाही. तरीही 'अभय सिनेमातील वाक्य आठवते, कमल हासन(अभय) ला कोणीतरी विचारतो की तुला हे लोकांना मारण्याचे प्रकार कसे सुचतात, त्यावर तो म्हणतो की 'कार्टून चॅनल मधून'. बापरे, म्हणजे मुलांची त्यातूनही सुटका नाही का?

मी वर म्हणालो की मला ही बहुधा त्याची सवय झाली असेल. कारण ३/४ वर्षापुर्वी AXN वर Fear Factor मध्ये एका मुलीला Bowling मध्ये १० पिन पडायच्या राहतात म्हणून तेवढेच म्हणजे १० जिवंत Beetles खायला सांगितले होते. तेव्हा तो प्रसंग पाहताना का माहित नाही पण मला मजा वाटली होती. :(
एक प्रश्न पडतो, मी मांसभक्षण करतो म्हणजे त्याबाबत संवेदनशील असणे विसंगत आहे का?

असो, टीव्ही वर तर आता सिनेमेच सोडा पण एखाद्या अतिरेक्यांशी एन्काऊंटरचे ही थेट प्रक्षेपण दाखवतात. अर्थात तिकडे प्रत्यक्षात काय होते हे दिसते, पण त्याचा वाईट परिणाम नको व्हायला.
त्यातल्या त्यात परवा जेव्हा दिल्ली मधील अतिरेक्यांच्या एन्काऊंटरचे थेट प्रक्षेपण दाखवले होते त्यानंतर एका वाहिनीवर, बहुधा IBN7 वर, एक रिपोर्टर सांगत होता की तिथे एका लहान मुलाने ते सर्व पाहिल्याच्या धक्क्यात होता. तर हा रिपोर्टर त्या मुलाला विचारत होता की 'उस बारे में कुछ बताओ'.

वरील सर्व आणि जर त्या ५/६ वर्षाच्या मुलाला त्या गोळीबाराबद्दल विचारले जात असेल तर आता वाटते की खरंच आपल्या संवेदना बोथट होत चालल्या आहेत का?

सप्टेंबर ११, २००८

नुकत्याच सुरू झालेल्या ’कलर्स’ वाहिनीवर नवीन चित्रपट दाखविण्याची जाहिरात बघितली (त्यावर एक-दोन चित्रपटही पाहिले), तेव्हा खूप दिवसांपासून मनात असलेले विचार पुन्हा समोर आले. हिंदी चित्रपट दाखविल्याशिवाय कोणतीही वाहिनी बहुधा तग धरू शकत नाही. जसे आम्ही वसतीगृहात राहत असताना एक मित्र खानावळीबद्दल बोलला होता की, बटाटे नसते तर ह्या मेस वाल्यांचे काय झाले असते? ;) आपल्याला ही सवय दूरदर्शनवर (वाहिनी बरं का, आधी ती एकच वाहिनी होती) हिंदी सिनेमे दाखवत होते तेव्हापासूनची. बहुधा त्यांना काही एवढी गरज नव्हती, पण लोकांची आवड म्हणून ते दाखवायचे.

त्याच आठवणीप्रमाणे, ह्या पुढच्या लिखाणात वाहिन्यांची फक्त हिंदी चित्रपटांची गरज नाही तर वाहिन्यांनी गरजेप्रमाणे काय काय बदल केलेले मला दिसले त्याचा आढावा घ्यायचा प्रयत्न केला आहे. ह्यात कार्यक्रमांच्या दर्जाबद्दल काही विचार नाहीत. फक्त त्यांची सुरूवात काय होती व आता कसे आहेत त्याबद्दल जाणवलेले थोडेसे.

सर्वात आधी मला आठवते ते ’सब टीव्ही’. SAB अर्थात श्री अधिकारी ब्रदर्स. अधिकारी बंधूंनी आपली नवीन वाहिनी सुरू केली तेव्हा त्यावर वेगवेगळे कार्यक्रम दाखवायला सुरूवात केली होती. विनोदी, गंभीर, भावनाप्रधान. त्यांच्या स्वत:च्या एवढ्या मालिका होत्या की त्यांना वास्तविक नवीन मालिका बनवायचीच गरज नव्हती. जुन्या हिंदी मालिका पुन्हा दाखवून, मराठी मालिका हिंदीमधे अनुवाद करून आणि नवीन कार्यक्रम ही बनवून, त्यांनी ती वाहिनी सुरू ठेवली होती. नंतर त्याचा साचा बदलून सांगितले की, आम्ही फक्त विनोदी कार्यक्रमच दाखवू. ह्या एवढ्या प्रकारात चित्रपटांना त्यांनी पूर्ण वगळले होते असे नाही. हिंदी चित्रपटांतील गाणी दाखवत होते पण कधी हिंदी सिनेमा दाखविला नाही. पुढे काय झाले माहित नाही, ती वाहिनी 'सोनी'ने विकत घेतली आणि त्याचा साचा पूर्णत: बदलला. आता ती ही इतर वाहिन्यांप्रमाणेच वाटते. काही सोडून बाकी सारखेच कार्यक्रम आणि सिनेमा.

'झी स्माईल' ह्या वाहिनीच्या नावाप्रमाणेच त्यावर विनोदी कार्यक्रम असण्याची अपेक्षा होती. जेव्हा सुरू झाली तेव्हा नेमके आमच्याकडे दिसत नव्हती. मध्ये मध्ये इतर ठिकाणी पाहिली तर सुरू होते त्यावर विनोदी चित्रपट व कार्यक्रम. पण आता त्यावरही झी टीव्ही वरील आधीच दाखविलेले गैरविनोदी कार्यक्रमही दाखवतात. माझ्या माहितीप्रमाणे 'झी स्माईल' ही भारतातील पहिली २४ तास विनोदी कार्यक्रम दाखविणारी वाहिनी होती आणि बहुधा त्याच स्पर्धेत सोनीने नवीन वाहिनी न आणता आधीच चांगली चालू असलेली 'सब टीव्ही' वाहिनी आपल्याकडे वळवून घेतली. :)

'स्टार' ने आधी इंग्रजी वाहिन्याच आणल्या होत्या. पण त्यांनी जेव्हा 'स्टार प्लस' हिंदी मध्ये बदलविले तेव्हा दूरदर्शनवरील काही मालिका तिकडे वळत्या केल्या. नंतर दूरदर्शनने कांगावा केला की एकच मालिका दोन वाहिन्यांवर दाखवायची नाही. आणि म्हणून त्यांनी काही मालिका दाखविणे बंद केले. पण ते स्वत: ’सर्फ व्हील ऑफ फोर्च्य़ून ’ सोनीवर चालू असतानाही दूरदर्शनवरही दाखवत होते. ती बहुधा त्यांची गरज होती. :)

२००३ की २००४ मध्ये एका वृत्तपत्रात बातमी आली होती की ई टीव्ही चे मालक (मालकच आहेत ना ते?) श्री. रामोजी राव ह्यांनी घोषणा केली होती की ई टीव्हीच्या वाहिन्यांकरीता आम्ही कधीच शुल्क आकारणार नाही. पण फायदा दिसला म्हणून की खरंच गरज पडली म्हणून, त्यांनीही त्यांच्या वाहिन्या सशुल्क केल्या.
मी ऐकल्या/वाचल्याप्रमाणे भारतातील वाहिन्यांच्या शुल्क आकारण्याचे नियम आणि इतर काही देशांतील नियम ह्यांच्यात फरक आहे. सशुल्क वाहिनी असेल तर त्या वाहिनीवर जाहिराती दाखवता येत नाहीत. हे जर खरे असेल तर आपल्या देशात तो नियम लागू होऊ शकतो का? शकल्यास लागू व्हायला किती वर्षे वाट पहावी लागेल? ;) झाला तर खरोखरच सर्व वाहिन्यांचा चेहरामोहराच बदलून जाईल ;)

अरे हो, एक वाहिनी तर राहिलीच. ’स्टार गोल्ड’. ही चित्रपट वाहिनी सुरू केली तेव्हा त्यांची टॅगलाईन होती, "लौट आये बीते दिन". अर्थात ते जुने सिनेमे दाखविणार होते, जे त्यांनी काही काळ दाखविलेही. पण त्यांनीही शेवटी स्वत:चा साचा बदलून नवनवीन हिंदी सिनेमे दाखविणे सुरू केले.

वृत्तवाहिन्यांबद्दल काय लिहावे? बहुधा १९९७/९८ मध्ये झी टीव्ही च्या पत्रोत्तराच्या कार्यक्रमात एकाने विचारले होते की, ’तुम्ही तुमच्या वाहिनीवर बातम्या का नाही दाखवत?’ तेव्हा त्याला उत्तर देण्यात आले होते की हे शक्य नाही आहे. पण दोन वर्षांतच त्यांनी नुसते काही वेळ बातम्या दाखविणेच सुरू नाही केले तर २४ तासाची वाहिनीच सुरू केली. आणि आज आपण तर पाहतच आहोत की किती वाहिन्या आल्या आहेत. ह्या सर्व वृत्तवाहिन्यांनीही आपला साचा नेहमी बदलवत आणला आहे. कुठवर नेतील कोणास ठाऊक :)

'सोनी' वर आधी क्रिकेट सामने दाखवित होते. पण मग त्यांनी 'मॅक्स' ही वाहिनी सुरू केली तीच क्रिकेट व हिंदी सिनेमांकरीता. त्यात तरी त्यांनी अजून बदल केला नाही. हो, पण त्यांना ती वाहिनी अपुरी पडते बहुधा. म्हणूनच 'सब टीव्ही' वरही सामने दाखविले जातात.

ह्या सर्व वाहिन्यांत काहीच वाहिन्या अजूनही जशा होत्या तशाच राहिल्यात. उदा. 'दूरदर्शन', 'डिस्कवरी'. त्यांच्या कार्यक्रम दाखविण्याच्या प्रकारात जास्त काही बदल झालेला नाही. डिस्कवरीवाल्यांना मी म्हणेन, तुम्ही बदलू नका, आणि दूरदर्शनवाल्यांना सांगेन, थोडे बदला.

गेल्या महिन्यापासून पाहत आहे की HBO वर इंग्रजी सिनेमे हिंदीत अनुवाद करून दाखवत आहेत, सोबत खाली इंग्रजी सब-टायटल्स. म्हणजे, HBO ही बदलत आहे की काय?

इंडिब्लॉगर गुण

Unordered List

Followers

वाचनसंख्या:

Blog links

Definition List

ब्लॉगअड्डा

लेखन यादी

नुकत्याच लिहिलेल्या प्रतिक्रिया

Widget by ReviewOfWeb

वर्ग

अनुभव (79) चित्रपट (28) माहिती (18) दूरदर्शन (17) मराठी (16) वाहतूक (14) हिंदी (14) आंतरजाल (13) कर (13) वैताग (13) आठवणी (12) गुंतवणूक (11) जाहिरात (9) भ्रमणध्वनी (9) क्रिकेट (8) अर्थसंकल्प (5) ब्लॉग माझा (5) सामाजिक (5) जुनी गाणी (4) भटकंती (4) महाराष्ट्र (4) विश्वचषक (4) वृत्तवाहिनी (4) आयडिया (3) विनोदी (3) संकेताक्षर (3) अमिताभ (2) त्रिमिती (2) नाटक (2) निर्बंध (2) पुस्तक (2) प्रश्नमंजुषा (2) फ्लॅट टायर (2) मालिका (2) सचिन (2) अर्थ अवर (1) एकट्याने खाल्ले तर शेण (1) कालक्षेत्र (1) कुलुप (1) केबीसी (1) कॉमनवेल्थ गेम्स (1) गणेशोत्सव (1) गीत रामायण (1) जितेंद्र (1) जेटलॅग (1) थंडी (1) दिलवाले दुल्हनिया.. (1) दिवाळी अंक (1) दुहेरी (1) पारितोषिक (1) पासपोर्ट सेवा केंद्र (1) बिग बॉस (1) बॉबी देओल (1) भाषा (1) मासा (1) राखी का इंसाफ (1) राष्ट्रकुल स्पर्धां (1) वपु (1) श्रावणी (1) सदस्य खाते (1) सिक्वेल (1)

टीवटीव

Bravenet Counter